Wystarczy wziąć pierwszą z brzegu książkę do ekonomii, by przekonać się że „nowa ekonomia instytucjonalna” jest w głównym nurcie ekonomii od co najmniej dekady. Już w 2002 roku jej główni przedstawiciele, Vernon Smith i Daniel Kahneman otrzymali nagrodę Nobla. Co głosi ta nauka w bardzo wielkim skrócie? Ano, że wyniki i działanie rynku zależy od jego struktury. I przemożną rolę w działaniu rynku odgrywają instytucje istniejące w jego otoczeniu.
Możliwe że główną przyczyną porażki reform sektora kolei jest stan instytucji składających się na jego otoczenie. Rozmawiając o tym z partnerką z zespołu badawczego jako przykład podałem np. stan sektora czasopism tej branży. Jest z nimi tak źle, że jako ekonomista wolę publikować samodzielnie owe publikacje wydając.
„Papierowe” wydawnictwa przesłanych im prac zwykle ani myślą udostępniać w sieci, co w dzisiejszych czasach dla ekonomisty oznacza mniej cytowań, ba, niemalże brak szans na zapoznanie się z jego tekstem. W ogóle brakuje na polskim rynku tej sterty miesięczników i dwutygodników piszących o kolei choćby w Niemczech. Z tym że większość objętości tamtejszych czasopism zajmują doniesienia z pełnego innowacji rynku mniejszych, niepaństwowych przewoźników pasażerskich, którego w Polsce praktycznie brak. Ostatnio z tej grupy przedsiębiorstw np. kolej UBB zbudowała linię do Świnoujścia. W Niemczech podobnego rozwoju jest znacznie więcej, jest więc o czym pisać.
„Papierowe” wydawnictwa przesłanych im prac zwykle ani myślą udostępniać w sieci, co w dzisiejszych czasach dla ekonomisty oznacza mniej cytowań, ba, niemalże brak szans na zapoznanie się z jego tekstem. W ogóle brakuje na polskim rynku tej sterty miesięczników i dwutygodników piszących o kolei choćby w Niemczech. Z tym że większość objętości tamtejszych czasopism zajmują doniesienia z pełnego innowacji rynku mniejszych, niepaństwowych przewoźników pasażerskich, którego w Polsce praktycznie brak. Ostatnio z tej grupy przedsiębiorstw np. kolej UBB zbudowała linię do Świnoujścia. W Niemczech podobnego rozwoju jest znacznie więcej, jest więc o czym pisać.
Rynek kolejowy i ogólnie sektor transportu w Polsce nie ma także żadnego znaczniejszego think- tanku, branżowego instytutu napakowanego wytrawnymi ekonomistami. Instytut Studiów Transportowych w Leeds to instytucja która mogłaby być wzorem kompetentnego zaplecza intelektualnego dla reform kolei. Mój były przełożony Chris Nash i inni ekonomiści odegrali kluczową rolę w sukcesie jakim pod względem liczby podróży czy wzrostu przewozów (liczonych w pasażerokm) okazało się rozbicie monopolu kolei BR. Owo otoczenie to także zasoby ekonomicznej literatury branżowej w bibliotekach (kluczowych podręczników dla branży w polskich bibliotekach nie uświadczymy), to zasoby ludzkie: wiedza specjalistów i ekspertów.
Adam Fularz
Adam Fularz
Gazeta Poselska 